لرزه‌گیر چیست؟ معرفی انواع، ویژگی‌ها، کاربردها و برندهای معتبر جهانی
لرزه‌گیر (Vibration Absorber / لرزه‌گیر کمپرسور / لرزه‌گیر خطی) یکی از قطعات حیاتی در سیستم‌های تهویه مطبوع، تبرید و همچنین صنایع مختلف است که وظیفه اصلی آن جذب ارتعاش، کاهش لرزش و جلوگیری از انتقال صدا یا شوک مکانیکی به سایر بخش‌های سیستم می‌باشد. استفاده از لرزه‌گیر باعث افزایش عمر مفید تجهیزات و بهبود عملکرد کلی سیستم می‌شود.
چرا استفاده از لرزه‌گیر ضروری است؟
لرزه‌گیرها نقش مهمی در حفاظت از تجهیزات و کاهش هزینه‌های تعمیرات دارند. مهم‌ترین مزایا عبارتند از:
جذب ارتعاشات کمپرسور و جلوگیری از انتقال آن به لوله‌ها
افزایش طول عمر کمپرسور و قطعات مکانیکی
جلوگیری از شکستگی لوله‌ها و نشتی مبرد
کاهش سر و صدا در سیستم
بهبود راندمان کلی تجهیزات
انواع لرزه‌گیر
لرزه‌گیرها بر اساس طراحی و محل استفاده در چند دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. لرزه‌گیر تبریدی (Refrigeration Vibration Absorber)
نصب روی خطوط مکش و دهش کمپرسور
ساخته شده از شیلنگ‌های استیل بافته‌شده ضدزنگ
مقاوم در برابر فشار و دما
2. لرزه‌گیر لاستیکی (Rubber Expansion Joint)
مناسب برای سیستم‌های آب، پمپ‌ها و تهویه مطبوع مرکزی
قابلیت جذب ارتعاش، جابجایی محوری و جانبی
مقاومت در برابر خوردگی و ضربه
3. لرزه‌گیر فنری (Spring Vibration Isolator)
استفاده در تجهیزات سنگین مثل چیلرها و فن‌های بزرگ
جذب ارتعاشات با دامنه زیاد
قابلیت نصب در محیط‌های صنعتی
4. لرزه‌گیر فلزی یا آکاردئونی (Metal Bellows Expansion Joint)
طراحی برای فشارها و دماهای بالا
مناسب برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
طول عمر بالا و مقاومت در برابر شوک حرارتی
ویژگی‌های یک لرزه‌گیر استاندارد
هنگام انتخاب لرزه‌گیر باید به نکات زیر توجه شود:
جنس مقاوم (استیل ضدزنگ، لاستیک تقویت‌شده یا آلیاژ مخصوص)
تحمل فشار و دمای کاری بالا
انعطاف‌پذیری مناسب برای جلوگیری از شکستگی لوله‌ها
مقاومت در برابر خوردگی و رطوبت
طول عمر مفید و قابلیت اطمینان بالا
کاربردهای لرزه‌گیر
لرزه‌گیرها در صنایع و تجهیزات مختلفی استفاده می‌شوند، از جمله:
سیستم‌های تبرید و تهویه مطبوع (HVAC & Refrigeration)
کمپرسورها و پمپ‌ها
چیلرها و بویلرها
خطوط لوله آب، گاز و بخار
صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاهی
برندهای معتبر لرزه‌گیر در دنیا
برخی از برندهای مطرح جهانی در زمینه تولید لرزه‌گیر عبارتند از:
Danfoss (دانفوس) – دانمارک | تولیدکننده لرزه‌گیرهای برودتی باکیفیت
Sporlan (اسپورلان) – آمریکا | متخصص در تجهیزات تبرید و لرزه‌گیرهای خطی
Emerson (امرسون/آلکو) – آمریکا | شناخته‌شده در حوزه تبرید و تهویه مطبوع
Castel (کاستل) – ایتالیا | نوآور در طراحی لرزه‌گیر تبریدی و صنعتی
Ayvaz (ایواز) – ترکیه | تولیدکننده لرزه‌گیر فلزی و لاستیکی برای صنایع سنگین
Tuf-Flex / Mason – آمریکا | معروف در زمینه لرزه‌گیرهای فنری و صنعتی
نکات مهم در انتخاب و نصب لرزه‌گیر
انتخاب نوع لرزه‌گیر متناسب با ظرفیت و نوع سیستم
نصب در نزدیک‌ترین نقطه به کمپرسور یا منبع ارتعاش
توجه به جهت جریان و موقعیت نصب برای عملکرد بهتر
بازدید و تعویض دوره‌ای لرزه‌گیر جهت جلوگیری از نشتی یا پارگی
استفاده از برندهای معتبر برای اطمینان از کیفیت و طول عمر
✅ جمع‌بندی:
لرزه‌گیرها به‌عنوان یک قطعه حفاظتی و حیاتی در سیستم‌های تبرید، تهویه مطبوع و صنایع مختلف عمل می‌کنند. انتخاب صحیح لرزه‌گیر و توجه به برندهای معتبر جهانی می‌تواند باعث افزایش راندمان، کاهش هزینه‌های تعمیرات و افزایش طول عمر تجهیزات شود.