شیر انبساط برودتی چیست؟ معرفی انواع، ویژگی‌ها، کاربردها و برندهای معتبر جهانی
شیر انبساط برودتی (Refrigeration Expansion Valve) یکی از کلیدی‌ترین اجزای مدار تبرید است که وظیفه اصلی آن تنظیم و کنترل میزان مبرد ورودی به اواپراتور می‌باشد. این قطعه با کاهش فشار مبرد مایع، شرایط لازم برای تبخیر و جذب گرما در اواپراتور را فراهم کرده و در نهایت موجب ایجاد سرمایش مؤثر در سیستم می‌شود.
چرا شیر انبساط برودتی اهمیت دارد؟
کنترل دقیق جریان مبرد برای افزایش راندمان سیستم
جلوگیری از برگشت مایع به کمپرسور (Liquid Return)
حفظ تعادل حرارتی بین کندانسور و اواپراتور
کاهش مصرف انرژی و افزایش طول عمر تجهیزات
امکان عملکرد پایدار در شرایط بار جزئی یا متغیر
انواع شیر انبساط برودتی
شیرهای انبساط در سیستم‌های تبرید بر اساس ساختار و عملکرد به چند دسته تقسیم می‌شوند:
1. شیر انبساط ترموستاتیک (TXV – Thermostatic Expansion Valve)
پرکاربردترین نوع شیر انبساط
کنترل جریان مبرد بر اساس سوپرهیت اواپراتور
مجهز به سنسور حرارتی و دیافراگم
مناسب برای سردخانه‌ها، چیلرها و سیستم‌های تهویه
2. شیر انبساط الکترونیکی (EEV – Electronic Expansion Valve)
کنترل دقیق‌تر جریان مبرد به کمک سیگنال الکترونیکی
کارکرد هوشمند و مناسب برای سیستم‌های پیشرفته VRF و اینورتر
افزایش بازده انرژی و کاهش مصرف برق
3. شیر انبساط دستی (Hand Expansion Valve)
قدیمی‌تر و ساده‌تر
تنظیم دستی جریان مبرد
کاربرد محدود در سیستم‌های کوچک و آزمایشی
4. لوله مویین (Capillary Tube)
ساده‌ترین نوع شیر انبساط
بدون قطعات متحرک
عمدتاً در یخچال‌های خانگی و کولرهای کوچک استفاده می‌شود
ویژگی‌های یک شیر انبساط برودتی استاندارد
کنترل دقیق دبی مبرد در شرایط مختلف بار
طراحی مقاوم در برابر فشار و دمای بالا
قابلیت عملکرد پایدار در دماهای پایین و محیط مرطوب
مقاومت در برابر خوردگی و نشتی
سازگاری با مبردهای جدید و دوستدار محیط زیست (R134a, R404A, R410A, R32 و …)
کاربردهای شیر انبساط برودتی
سردخانه‌های صنعتی و تجاری
سیستم‌های تهویه مطبوع (چیلر، اسپلیت، VRF)
صنایع غذایی و دارویی (انبارهای سرد، اتاق تمیز)
یخچال‌های خانگی و فروشگاهی
تجهیزات حمل و نقل یخچالی (کامیون و کانتینر سردخانه‌ای)
برندهای معتبر شیر انبساط برودتی در دنیا
Danfoss (دانفوس – دانمارک) | معروف‌ترین تولیدکننده شیرهای انبساط ترموستاتیک و الکترونیکی
Sporlan (اسپورلان – آمریکا) | متخصص در TXV و EEV با دقت بالا
Emerson Alco (امرسون/آلکو – آمریکا) | ارائه‌دهنده شیرهای انبساط الکترونیکی و ترموستاتیک
Castel (کاستل – ایتالیا) | تولیدکننده متنوع شیرهای برودتی با کیفیت عالی
SanHua (سانهوا – چین) | برند اقتصادی با پوشش گسترده شیرهای برودتی
نکات مهم در انتخاب شیر انبساط برودتی
انتخاب نوع شیر (ترموستاتیک، الکترونیکی، دستی یا لوله مویین) متناسب با ظرفیت و کاربرد
توجه به نوع مبرد مورد استفاده
بررسی شرایط بار حرارتی و فشار سیستم
انتخاب برند معتبر برای عملکرد دقیق و طول عمر بیشتر
نصب و تنظیم صحیح توسط تکنسین متخصص
✅ جمع‌بندی:
شیر انبساط برودتی یکی از حیاتی‌ترین اجزای سیستم تبرید است که نقش مهمی در کنترل جریان مبرد، افزایش راندمان انرژی و محافظت از کمپرسور دارد. انتخاب درست نوع شیر و استفاده از برندهای معتبر، تضمین‌کننده عملکرد بهینه و طولانی‌مدت سیستم سرمایشی خواهد بود.